Już 28 listopada Black Friday, czyli święto zakupów. Dr Aldona Lipka z Uniwersytetu WSB Merito Bydgoszcz na łamach Gazety Pomorskiej dostrzega, że dla wielu osób „szukanie promocji” to sposób na podniesienie poziomu dopaminy. Ekspertka zaleca uważne zakupy.
Black Friday i okres przedświąteczny to czas poszukiwania okazji, który sprzyja pochopnym decyzjom. U wielu ludzi uruchamiają się ewolucyjnie ukształtowane mechanizmy, takie jak poszukiwanie przyjemności i nagrody za zdobycie zasobów. Dawniej „polowanie” było nam potrzebne, aby zwiększyć szanse na przetrwanie, a dziś przeistoczyło się w „szukanie okazji”.
Dr Aldona Lipka w artykule Gazety Pomorskiej: Mam wrażenie, że niektórzy ludzie rekompensują sobie brak angażujących ich aktywności, np. brak hobby, poprzez poszukiwanie doznań na zakupach. Przedsiębiorcy są coraz bardziej świadomi, że proces ten przybiera na sile i możemy zaobserwować wzrost działań, które mają zaspokoić naszą „potrzebę zdobywania”. Przykładem mogą być oferty limitowanych wersji produktów lub blind boxy, czyli zakupy pudełek-niespodzianek, które angażują kupujących emocjonalnie, skupiają ich myśli w trakcie oczekiwania i mają element ryzyka, jak wspomniane wcześniej polowania.
Biznes dostrzegając u klientów potrzebę zabawy i poszukiwania doznań będzie na to reagował. Niektóre marki opróżnią magazyny i może faktycznie zaoferują produkty w atrakcyjnych cenach. Jednak zawsze znajdą się tacy gracze rynkowi, którzy będą chcieli oszukać naiwnych klientów. Uważam, że dobre marki działają na zasadach win-win. Jeśli jakiś przedsiębiorca chce budować długotrwałe relacje z klientami, to będzie uczciwie funkcjonował na rynku. Proszę zauważyć, że najlepsze marki w poszczególnych kategoriach produktowych starają się działać transparentnie. Mistrzowie wiedzą, że wcześniej czy później klient może dowiedzieć się, iż „okazja” była kłamstwem. Tak – kłamstwem. Nie bójmy się mówić, że słabe marki manipulują i kłamią.
Podsumowując, zalecam w Black Friday dużą ostrożność i refleksję nad swoimi procesami decyzyjnymi. Może zamiast angażowania się w "polowanie na okazje" poszukajmy innej formy aktywności. Z wielu analiz naukowych wynika, że aby podnieść poziom dopaminy w organizmie należy zwiększyć aktywność fizyczną (najlepiej ćwiczenia interwałowe i morsowanie), albo relaksować się poprzez słuchanie ulubionej muzyki lub stosowanie praktyk uważności. A zanim dokonamy zakupu warto odpowiedzieć sobie na dwa pytania, czy produkt, który chcemy nabyć jest nam potrzebny i czy jest faktycznie w korzystnej cenie? Skorzystajmy z AI (np. ChatGPT) i przed dokonaniem zakupu zapoznajmy się z zestawieniem cen interesującego nas towaru z ostatnich np. 6 miesięcy. Dbajmy o siebie i o swoje finanse – dr Aldona Lipka w artykule Gazety Pomorskiej „Będą kłamać w Czarny Piątek”.
Dr Aldona Lipka – prodziekanka Uniwersytetu WSB Merito Bydgoszcz oraz adiunktka i wykładowczyni na Uniwersytecie WSB Merito w Toruniu oraz w Łodzi. Specjalistka ds. marketingu i zarządzania marką, absolwentka dwóch kierunków Uniwersytetu Warszawskiego (Wydziału Zarządzania oraz Wydziału Prawa i Administracji). Doktor nauk o zarządzaniu i jakości – stopień nadany przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarzadzania.
Ekspertka Izby Przemysłowo – Handlowej w Toruniu (z zakresu marketingu) oraz biegłasądowa Sądu Okręgowego w Toruniu, w obszarze zarządzania i marketingu (strategie: produktowe, cenowe, promocji oraz kultura organizacyjna i wycena marki). Przedsiębiorczyni i praktyk biznesu z kilkunastoletnim doświadczeniem w prowadzeniu własnej działalności gospodarczej. Szkoleniowiec z zakresu marketingu, budowania marki i badań rynkowych.
